Overlegcommissie over dakloosheid

Flashback naar de overlegcommissie over dakloosheid 

Van 26 juni tot 17 juli 2021 kwamen 45 brusselse burgers en 15 brusselse parlementsleden van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) samen om de volgende vraag te beantwoorden : « Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest telt minstens 5.313 daklozen en slecht gehuisveste personen. Welke maatregelen willen we treffen om die situatie duurzaam op te lossen? ». Deze burgers werden strict aangewezen bij loting. Daarna werden ze geïnformeerd door referentiepersonen : veld- en academische deskundigen. Na besprekingen stelden zij 97 aanbevelingen op voor het Brussels Parlement. Deze aanbevelingen moeten dienen als richtlijnen voor toekomstige beleidsbeslissingen.

Wij willen onze waardering uiten voor deze participatieve aanpak en danken de deelnemende burgers voor de tijd die zij hieraan besteed hebben, voor hun reflectie  over het aangekaarte maatschappelijke vraagstuk en voor hun algemene betrokkenheid bij de overlegcommissie. Dank ook aan alle deskundigen die hebben bijgedragen aan het project. Wij moedigen het Brussels Parlement aan gevolg te geven aan deze werkzaamheden en burgerparticipatie verder te ontwikkelen. 

Het rapport met al de discussies en de bewerkte aanbevelingen kan op de website van democratie.brussels worden gedownload. 

Welke aanbevelingen zijn prioritair volgens de straathoekwerkers?

De 97 aanbevelingen opvolgen is een gigantische taak. Als leidraad voor de structurering van het beleidswerk dat uit deze overlegcommissie voortvloeit, hebben wij een aantal aanbevelingen geselecteerd die wij als prioritair beschouwen. Uiteraard is deze keuze gebaseerd op ons outreachend werk met straatbewoners.

Wij moedigen de politieke inspanningen aan die in overeenstemming zijn met de volgende aanbevelingen: 

• Aanbeveling 17 : in te grijpen in het beheer van een ongebruikt gebouw : na 6 maanden via een belasting op leegstand, die in de tijd toeneemt, en na 12 maanden via een recht van verplicht openbaar beheer [...] ; 
  • Of het nu gaat om sociale huisvesting, particuliere huisvesting of huisvesting die wordt beheerd door sociale verhuurkantoren (SVK's), wij moedigen elk initiatief aan die het aantal beschikbare en toegankelijke woningen voor daklozen vergroot. De daadwerkelijke toepassing van de reeds bestaande regels ter bestrijding van leegstaande woningen lijkt een onontbeerlijke eerste stap te zijn, ook voor openbare gebouwen.Aanbevelingen 3, 26 en 39 wijzen eveneens in die richting. 
  • Daarnaast benadrukken we het belang van aangepaste en gratis huisvestingsprojecten met lage toegangsdrempels, die de opening van rechten mogelijk maken, onder andere voor mensen zonder papieren (bijvoorbeeld : UITWEG, hôtels). 
  • Ten slotte lijkt het ons  nuttig de term "ongebruikt gebouw" duidelijk te definiëren.  
• Aanbeveling 52 : de richtlijnen van de OCMW’s van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te harmoniseren om een uniforme toepassing van de geldige regelgeving zonder politieke beïnvloeding te waarborgen, om meer gelijkheid tot stand te brengen ; de werking van de OCMW’s te herzien om het vertrouwen in hun werking te herstellen ; het sociale karakter van de OCMW’s te versterken en niet te beperken tot de administratieve werking, door bijvoorbeeld de diensten menselijker te maken ; de gewestelijke ombudsman een bemiddelende rol te geven tegenover OCMW’s ;
  • Deze aanbeveling  is gekoppeld aan ons pleidooi voor de automatisering, de universaliteit en de individualisering van de rechten.
  • Uiteraard moeten vermeden worden dat de OCMW-praktijken "naar beneden worden bijgesteld", en dit door zich te baseren op positieve feedback. Evenzo moet bijzondere aandacht worden besteed aan de individualiteit van de persoon, en aan zijn of haar situatie en specifieke behoeften.
• Aanbeveling 64 : oplossingen te intensiveren voor daklozen met een hond of een ander gezelschapsdier ;
  • Gezelschapsdieren - van welke soort ook - zijn vaak de oorzaak van uitsluiting van diensten, zowel van eerstelijns- als tweedelijnsdiensten. Dit is een steeds terugkerende realiteit op het terrein; een extra toegangsdrempel.  
• Aanbevelingen rond de rechten van dak- en thuisloze personen: wij moedigen elke ontwikkeling naar de  automatisering, individualisering en universaliteit van rechten aan. De uitvoering hiervan kan naar onze mening beginnen met concrete aanbevelingen zoals : 
  • Aanbeveling 68 om een individualisering van de sociale rechten in te voeren door de effecten van samenwonen op de ontvangen bedragen af te schaffen, met name door medehuurderschap te erkennen ; Dit is inderdaad een terugkerend probleem bij dak- en thuisloze personen. Aangezien het probleem van het samenwonen vooral vrouwen treft, is de uitvoering van deze aanbeveling bovendien - voor een deel - een manier om de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen te bestrijden.
  • Aanbeveling 75 om de afgifte van een werkvergunning te vergemakkelijken, met name door een snellere behandeling van de dossiers ; 
• Aanbeveling 82 om de verdere ontwikkeling van de Housing First-projecten op te voeren en uit te breiden ;
  • Wij benadrukken de doeltreffendheid van deze programma's op lange termijn.
  • Daarnaast willen wij ook wijzen op de noodzaak om flexibele en aangepaste steun te bieden aan mensen die niet voldoen aan de housing first-criteria (b.v. Ondersteuning bij Woonst, 107-dienst, enz.).
• Aanbeveling 91 : ruimten voor daklozen te creëren, zodat ze voor zichzelf kunnen opkomen en hun stem wordt gehoord (met psychosociale begeleiding) ;
  • De voordelen van comités van ervaringsdeskundigen die daklozen betrekken bij de co-constructie van projecten zijn talrijk. Wij moedigen dit soort initiatieven aan, evenals elk initiatief dat de straatbewoners in staat stelt zich uit te drukken, hun mening te geven en hun stem te laten horen.

Sectorale mobilisatie

AMA, Straatverplegers, de Samusocial, DIOGENES et het Gemeenschappelijk Daklozenfront hebben hun krachten gebundeld  om deze oefening op een gecoördineerde manier uit te voeren. In onderstaande document vindt u de 15 geselecteerde aanbevelingen, bestemd voor de bevoegde Brusselse parlementsleden.