Tolerantie: voor een echt samenleven

* Deze tekst werd geschreven voor de internationale dag voor tolerantie

Maandagochtend. Het is fris buiten; een teken dat het bijna winter is. Achter jou  sluit je de voordeur, je draait de sleutel in het slot en loopt naar het dichtstbijzijnde metrostation. Een nieuwe werkweek begint. Je denkt al aan de vergaderingen van de dag, je opent je mailbox op je smartphone om de laatste weekendupdates te lezen. Je kijkt een paar seconden op om op de eerste trede van de roltrap die je naar beneden in het metrostation brengt, te stappen. De geur en de warmte die zich daar verspreiden maken je niets uit: je bent eraan gewend. Je komt vele mensen tegen, maar je ziet ze niet. Of beter gezegd, je kijkt niet naar hen. Het openbaar vervoer is slechts een middel om naar het werk te gaan.

Hoewel deze routine tijdelijk is verstoord door het coronavirus, weerklinkt ze wat velen van ons elke ochtend ervaren. Op individuele basis, lijkt deze situatie triviaal. Maar als we de interacties van de 1,2 miljoen dagelijkse reizigers op het MIVB-net (gegevens van 2019) toevoegen aan die van alle andere personen die deze semipublieke ruimtes frequenteren, ontstaat er een echte microkosmos. Reizigers en pendelaars, trein- en metrobestuurders, beveiligings- en schoonmaakpersoneel, winkeliers en klanten, en nog vele andere mensen komen samen in deze plaatsen. Maar ze beseffen niet altijd dat deze plekken ook een geweldige kans bieden: die van het wat waardigheid terug te geven aan de daklozen die zich daar hebben gevestigd, de metrobewoners.

Metro-Verbindingen

Het project Metro-Verbindingen is in 2012 ontstaan uit de wens om deze kans te grijpen. Het is tot stand gekomen dankzij de financiering van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC), en sinds 2018 wordt het initiatief ook gesubsidieerd in het kader van het Globaal Veiligheids- en Preventieplan van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Omdat het zelfvertrouwen en het vermogen van een persoon om de rest van de samenleving te reïntegreren in de loop van de tijd en (niet-)interacties afnemen, wilt het team deze individuen op een specifieke manier ondersteunen. Om dezelfde redenen zet Metro-Verbindingen zich ook in voor het sensibiliseren over een gezonde en gemakkelijke co-existentie met elke andere actor die zich in de betreffende semi-publieke ruimtes beweegt. Met andere woorden, het doel van het project is om omgevingen te creëren waar tolerantie en openheid de boventoon voeren.

Een internationale dag voor tolerantie

"Tolerantie." Het is een mooi woord, maar hoe kunnen we het omschrijven? En, vooral, hoe kunnen we tolerantie in de praktijk ten uitvoer brengen? De Verenigde Naties definieert tolerantie als "de erkenning en waardering van anderen en het vermogen om samen te leven en naar anderen te luisteren". Het is "de erkenning van de universele mensenrechten en fundamentele vrijheden van anderen". Tolerantie maakt het mogelijk om samen te leven. Binnen Metro-Verbindingen krijgt dit vorm  door tal van acties zoals de ontmoeting, de ondersteuning en psychosociale begeleiding van de metrobewoners, het bevragen en bewustmaking van reizigers, gesprekken met het personeel van de MIVB, enz. De Internationale Dag van de Tolerantie is een gelegenheid om deze initiatieven onder de aandacht te brengen, maar het is wel op een dagelijkse basis dat het team het verschil maakt en werkt aan een beter samenleven. En jij, hoe verdraagzaam ben jij in deze micro-samenlevingen die de metrostations vormen? 

Op het moment dat we deze tekst schrijven werkt de overheid aan een nieuw Globaal Preventie- en Veiligheidsplan. Voor het team Metro-Verbindingen was de financiering tijdens de afgelopen drie jaar van onschatbare waarde: elk jaar wordt er een preventiecampagne georganiseerd die gericht is naar de personen die in de metrostations komen, onze samenwerking met de MIVB werd versterkt, er werden nieuwe collega's opgeleid en er werd gewerkt in andere semi-publieke ruimtes (meer details in het activiteitenverslag). Met andere woorden, dankzij deze steun wordt het project geleidelijk aan verder uitgebouwd. Tijdens de lockdown periodes van maart en oktober 2020 werd de kwestie van de aanwezigheid van daklozen in de semi-publieke ruimte opnieuw op de voorgrond geplaatst. DIOGENES moedigt de Brusselse regering dan ook aan om rekening te blijven houden met de uitdaging die we samen met hen willen aangaan: een harmonieus samenleven, in alle omstandigheden.