Straathoekwerk
met thuislozen
Bel ons
Schoonmaker in actie in een metrostation, tegenover een muur, naast een bakkerijgedeelte

Het project SubLINK

Een intersectoraal project voor daklozen op het MIVB-net

In de nacht van 8 februari 2023 ondernam de MIVB een bijzondere actie: een nachtelijke telling van dakloze personen in 13 van haar 69 metrostations. De telling bracht de volgende cijfers aan het licht: 160 personen in 13 stations. SubLINK is ontstaan uit de wens om zowel structurele antwoorden als impactvolle maatregelen op korte termijn te bieden op deze zorgwekkende situatie.

Het project SubLINK is in 2023 ontstaan na een interpellatie van de MIVB in verband met de grote hoeveelheden dakloze personen en personen met een verslavingsproblematiek op hun netwerk. DIOGENES, Projet Lama (Cover en Artha), Transit en New Samusocial hebben hun handen in elkaar geslagen om een project te ontwikkelen dat een impact op korte termijn combineert met structurele oplossingen. Met onder andere als finaliteit: gezamenlijke grond vinden voor een vreedzaam samenleven met respect voor alle betrokken partijen.

Voor DIOGENES is SubLINK een versterking van het straathoekwerk project Metro-Verbindingen, dat nu 11 jaar bestaat.

Het project is opgedeeld in 5 werklijnen:

  1. Mobiele teams

    • Het project voert gepersonaliseerde globale psycho-medico-sociale ondersteuning en begeleiding uit ter bevordering van het openstellen van rechten in de brede zin van het woord. Daarvoor zorgt het voor oriëntatie en verwijzingen naar diensten in de daklozensector en naar passende structuren voor gezondheidszorg, geestelijke gezondheidszorg, drugsverslaving, sociale, juridische en administratieve opvolging, enz. De 3 organisaties ontwikkelen een holistische aanpak die rechtstreeks geïnspireerd is op die van het partnerschap Rights First. In de uitbreiding van het project zouden ze bijvoorbeeld in gemengde teams kunnen werken, onderlinge onderdompeling van werknemers kunnen plannen, inter-institutionele bijeenkomsten van veldwerkers kunnen organiseren, enz.
  2. Oprichting van een "dienstenplatform" 

    • Het dienstenplatform is belast met de coördinatie van de activiteiten en het leggen van contacten. Het zorgt voor contacten tussen de verschillende operatoren en tussen hen en de externe belanghebbenden (MIVB, handelaars, politie, enz.). Het zorgt ook voor samenwerking aan individuele en/of collectieve situaties, met het oog op een traject naar integratie en zorg, en ondersteuning gericht op individuen of gemeenschappen. Het platform vormt een ruimte voor operationele coördinatie, bundeling, het vinden van oplossingen: innoveren, creëren, enz.
  3. Opvang en huisvesting

    • SubLINK start een reflectie op rond de ontwikkeling van een opvanghuis waar gecontroleerd alcohol geconsumeerd kan worden. Dit met een politiek van harm reduction. Deze plaats met zorgaanbod zou het mogelijk maken te voorzien in een behoefte waarin momenteel in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest niet in wordt voorzien en, naar het voorbeeld van andere Europese hoofdsteden, een gebruikers publiek te bereiken dat bijzonder sociaal achtergesteld is. Een publiek dat in groten getale in de metrostations aanwezig is, maar moeilijk toegang vindt tot organisaties of instellingen. Een nog te ontwikkelen mobiel team zou de personen die er behoefte aan hebben, naar het opvanghuis kunnen brengen.
  4. Innovatieve Interventies

    • Het project zal bouwen aan innovatieve interventies, met een impact op korte termijn en met een structurele duurzame reikwijdte. Hier volgen enkele voorbeelden van acties die bij de ontwikkeling van het project zouden kunnen ontstaan: 
      1. "Netwerkvorming in geselecteerde stations en preventie van overlast”: in enkele zorgvuldig geselecteerde stations zal SubLINK, in overleg met de MIVB, regelmatig bijeenkomsten organiseren tussen alle belanghebbenden (MIVB, winkeliers, beveiligingsbedrijf, lokale overheden, verenigingen, straatbewoners) om de situatie op het terrein op te volgen, de belanghebbenden te informeren over de genomen acties en initiatieven en hen te helpen problemen te voorkomen. 
      2. "Dakloze referenten als Single Point Of Contact (SPOC)”: op enkele zorgvuldig geselecteerde stations zal in overleg met de MIVB een maatschappelijk werker worden aangesteld om als interface te fungeren tussen de belanghebbenden en het hulp- en zorgnetwerk, met als doel een diepgaande probleemoplossing te vergemakkelijken.
      3. "Creëren van een participatieve dynamiek en een schoonmaak met dakloze mensen”. Deze participatieve dynamiek moet een positief en constructief effect hebben op de ontwikkeling van elk individu en op de groep als geheel. Indirect zal het leiden tot een betere samenwerking tussen de mensen die de betrokken semi-openbare ruimten delen. Deze laatsten zullen uiteindelijk profiteren van een vermindering van de huidige overlast en een verbetering van de netheid van deze ruimten.
      4. Versterking van de functie van interculturele bemiddeling. Om in te spelen op de behoeften ter plaatse versterkt SubLINK de interculturele bemiddeling met Roma en Polen binnen DIOGENES en Arabofoon en Pachto binnen Artha.
  5. Mobilisatie en empowerment

    • Mobilisatie en empowerment van gemeenten, dagcentra, noodopvang, huisvesting, OCMW's, ziekenhuizen) om hun toegangsdrempels te verlagen en nieuwe antwoorden op ongedekte behoeften in te voeren. Bijvoorbeeld: 
      1. Gebruik van beschikbare plaatsen in "dagcentra" in de daklozensector en in "verbindingscentra" in de geestelijke gezondheidszorg, op basis van een door Bruss'help opgestelde inventaris van vacante plaatsen en opvangmogelijkheden
      2. Creëren van gediversifieerde huisvestingsoplossingen voor daklozen via het MIVB-netwerk, door linken te leggen met Housing First, ISSUE, "Oekraïense collectieve huisvesting", enz.
      3. Inspiratie putten uit het Rights First-project, dat, om de toegang tot rechten te vergemakkelijken, voorziet in de oprichting van SPOC's (Single Point of Contact) binnen de OCMW's en de gemeentelijke, regionale en federale administraties.
      4. Oprichting van verbindingen met ambulante diensten die gespecialiseerd zijn in verslaving en geestelijke gezondheid (Lama, Mass, Enaden, Babel, GATE, enz.), met noodopvang (Transit, Samusocial), met ziekenhuizen van het IRIS-netwerk, met inbegrip van diensten die gespecialiseerd zijn in verslaving, met mobiele psychiatrie (Equipe 107, Cover, enz.).
      5. Financiering van een capaciteit om overnachtingen in hotels aan te bieden, met als doel "time-out van de metro" of "time-out vanuit een collectieve accommodatie". De aldus aangeboden respijtperiodes zullen de mogelijkheid bieden om verschillende doelstellingen te verwezenlijken: opvang van een bijzonder kwetsbare straatbewoner, verlichting van een problematische situatie in het station (geweld, gebrek aan hygiëne, enz.), verlichting van een problematische situatie in het opvang- en huisvestingssysteem voor alcohol risicovermindering (spanningen binnen de gemeenschap, enz.), intensivering of reactivering van de psychosociale begeleiding, enz.

Proof of Concept

Het project is in eerste instantie uitgerold aan het station Naamsepoort. Deze POC (Proof Of Concept) kan ons meer inzicht geven over onze aanpak en de reikwijdte van onze acties en deze als dusdanig te kunnen vermenigvuldigen naar andere stations van de MIVB. Het station Naamsepoort is interessant vanwege de grote diversiteit aan profielen van straatbewoners die aanwezig zijn: personen zonder verblijfspapieren, verslavingsproblematiek, dakloosheid, geestelijke gezondheidsproblemen…

 

SubLINK is in 2023 ontstaan onder de vleugels van het project Metro-Verbindingen. Een samenwerkingsovereenkomst met verschillende partners uit de daklozensector en de sector rond verslaving: DIOGENES, Project Lama, Transit en SamuSocial. Het werd opgesteld na overleg met de verschillende kabinetten (Openbaar vervoer, hulp aan personen, en het BHG) na een interpellatie van de MIVB in verband met de grote hoeveelheden dakloze personen en personen met een verslavingsproblematiek op hun netwerk.

 

Met de steun van Brussel Hoofdstedelijk Gewest en Brussel-Mobiliteit (Facebook : Bruxelles Mobilité - Brussel Mobiliteit ; Instagram @Brusselmobiliteit)